Pesten op de werkvloer
maandag 9 maart 2020
Bij het bestrijden van pesten wordt er vaak gedacht aan maatregelen die genomen moeten worden op scholen. Men denkt nauwelijks aan het pestgedrag dat plaatsvindt op de werkvloer. Toch wordt een half miljoen werknemers gepest op zijn of haar werk. Bij 80.000 van hen gebeurt dit structureel. Dit kost werkgevers 2,2 miljard euro per jaar.
Pesten en/of intimidatie op het werk is een verlammender en verwoestender probleem voor werknemers dan alle andere werkgerelateerde stress bij elkaar. Daarom wordt het gezien als een vrij ernstige vorm van sociale stress. Veel slachtoffers leiden aan symptomen die lijken op PTSS en in extreme gevallen kan leiden tot zelfdoding van het slachtoffer.
Wat is pesten?
Pesten is het gedrag waarbij iemand herhaald en gedurende langere tijd door anderen bejegend wordt op manieren die leiden tot fysieke verwonding en/of psychisch lijden. Dit kan variëren van woordgrapjes tot structureel geweld en afpersing. 55 procent van de leidinggevenden heeft meegemaakt dat andere collega's werden gepest en 27% van de leidinggevenden is zelf weleens gepest in zijn loopbaan.
Er zijn 5 verschillende vormen van pesten:
- werkgerelateerde pesterijen, zoals het wijzigen van werktaken of het bemoeilijken van de uitvoering;
- sociale isolatie;
- persoonlijke aanvallen of aanvallen op iemands privéleven door beledigingen, opmerkingen, roddels en dergelijke;
- verbale dreigingen waarbij iemand in het openbaar wordt bekritiseerd of vernederd en;
- fysiek geweld of dreigen met fysiek geweld.
Volgens werknemers bestaat de top 3 vormen van pesten uit steeds dezelfde persoon bespotten, kleinerende opmerkingen maken en buitensluiten.
Oorzaken
Uit onderzoek blijkt dat er vaak niet één bepalende factor aan te wijzen is als oorzaak voor pestgedrag op de werkvloer. Meestal is het een combinatie van verschillende factoren, zoals bijvoorbeeld het zondebokfenomeen, afgunst, de strijd om de gunst van de meerdere, een gespannen bedrijfssfeer etc. Ook lopen mensen die 'anders' zijn dan anderen meer kans om gepest te worden.
Risicosituaties en -personen zijn:
- atypische personen;
- sterke persoonlijkheden;
- mensen die té bekwaam zijn of die te veel ruimte innemen;
- mensen die niet de goede ‘kaart’ of niet het goede netwerk hebben;
- minder presterende mensen en;
- mensen die tijdelijk kwetsbaar zijn.
De kosten van pesten
Pesters kosten een bedrijf behoorlijk wat geld. Elke werknemer die klaagt over pesten is jaarlijks ruim 2 keer zoveel dagen afwezig dan een andere werknemer. Hij/zij kost gemiddeld minstens 3.600 euro extra voor de werkgever en de indirecte kosten lopen zelfs op tot 12.500 euro.
In totaal leidt pesten op de werkvloer tot 4 miljoen extra verzuimdagen per jaar. Dit staat gelijk aan 900 miljoen euro aan loondoorbetaling voor werkgevers. Daar komen de kosten voor verzuimbegeleiding door de werkgever, juridische trajecten, imago-schade en extra zorg nog bij. Onderzoek van TNO schat de totale kosten voor werkgevers als gevolg van psychosociale arbeidsbelasting dan ook op 2,2 miljard euro. Het stoppen van pestgedrag op de werkvloer heeft voor een bedrijf dus grote financiële voordelen.
Stop pesten op de werkvloer
Een antipestbeleid kan een werkgever een hoop kosten besparen. De manager dient hierin het voortouw te nemen. Dit klinkt logisch, maar veel managers doen nog wel eens lacherig over pestsituaties. Ook gaan ze er snel vanuit dat de schuld bij het slachtoffer ligt. De volgende tips helpen om pestgedrag op de werkvloer een halt toe te roepen:
- Tolereer pestgedrag niet
Het is belangrijk dat managers duidelijke normen stellen ten opzichte van pestgedrag op de werkvloer en het goede voorbeeld geven. Duidelijk laten merken dat bepaald gedrag niet wordt getolereerd, helpt al veel. Ook is het verstandig om werknemers aan te sporen om elkaar aan te spreken wanneer zij pestgedrag zien. - Stel een gedragscode op
Het opstellen van een gedragscode met basisregels voor de onderlinge omgang geeft houvast. Daarnaast is het verstandig om een klachtenprocedure te omschrijven en een vertrouwenspersoon aan te stellen. - Grijp op tijd in
Werknemers die 'anders' zijn vormen een makkelijk doelwit. Door deze groep extra in de gaten te houden kan er op tijd ingegrepen worden. Zo hebben pesterijen minder kans om uit de hand te lopen. Ook kun je, samen met andere leidinggevenden, een training volgen over het signaleren van pesten.
Voor meer informatie, zie www.stoppestennu.nl