Berichten

Het kabinet roept werkgevers op om indien mogelijk hogere lonen uit te betalen. De economie draait goed en bedrijven boeken hoge winsten, “dus is het de taak van een fatsoenlijk werkgever om dat door te geven in loonstijgingen”, zegt premier Rutte.

Nederland kampt als een gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne met de hoogste inflatie sinds 1976. Elektriciteit, gas, stadsverwarming, voedsel — allerlei prijzen zijn het afgelopen kwartaal fors gestegen, met als gevolg dat Nederlanders afgelopen maand 9,7 procent duurder uitwaren dan in maart 2021. Tegelijkertijd blijft de ontwikkeling van de cao-lonen ver achter. Er is weliswaar sprake van een grotere stijging in vergelijking met een jaar eerder, maar de toename van de consumentenprijsindex is liefst vijf procentpunt hoger — iets dat volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek nooit eerder is voorgekomen.

Vakbonden hebben werkgevers al opgeroepen meer salaris uit te betalen zodat werknemers meer financiële ruimte krijgen om met de sterk stijgende consumentenprijzen om te gaan. Dat advies is er nu dus ook van het kabinet. Premier Rutte zegt dat de lonen in principe een zaak zijn van werkgevers en werknemers, maar dat neemt volgens hem “niet weg dat het kabinet een opvatting heeft”.

Verleden tijd
Die opvatting is dat een stijging van de cao-lonen, naast de “dempende maatregelen” van het kabinet, werknemers kan helpen om de inflatie financieel het hoofd te bieden. Rutte vindt dat er nog teveel “de mindset van de jaren tachtig geldt”, toen het idee was dat beperkte loonstijgingen goed was voor de werkgelegenheid. Die tijd is volgens de premier verleden tijd. “We zitten nu in een totaal andere film.”

Kilometervergoeding
De cao-lonen blijven vooralsnog ver achter bij de inflatie, maar het draagvlak voor een compensatie voor de hoge brandstofkosten blijkt een stuk groter: twee op de drie werkgevers is bereid een hogere kilometervergoeding aan het personeel uit te betalen mits de fiscale regels dit mogelijk maakt. De kilometervergoeding van 19 cent per gereden kilometer gaat weliswaar volgens het regeerakkoord per 2024 omhoog naar 23 cent per gereden kilometer, maar die stijging vinden zowel werkgevers als vakbonden te laat en te traag.