De interesse in techniek daalt, met mogelijk grote gevolgen voor de economie
vrijdag 6 mei 2022
Minder technici, minder scholieren met een technisch profiel én minder technici die kiezen voor een opleiding tot leraar. De toekomst voor bedrijven in de techniek wordt door de huidige krapte op de arbeidsmarkt en de afnemende interesse in de sector alsmaar somberder en somberder, met mogelijk “grote gevolgen” voor de Nederlandse economie.
Technisch geschoolde mensen hebben een relatief grote kans op een goedbetaalde baan, maar scholieren lopen er niet bepaald voor warm, blijkt uit de Monitor Techniekimpact, een rapport over techniekonderwijs in Nederland. Zo’n 47.342 leerlingen kozen dit schooljaar in de havo of vwo voor een technisch profiel — een behoorlijke daling ten opzichte van het schooljaar 2016/2017, toen het aantal scholieren nog 53.743 bedroeg.
Dit terwijl er voor technische beroepen — denk aan de bouw, ICT of werk in een laboratorium — juist alsmaar meer mensen nodig zijn met een geschikte technische opleiding. De vraag is groot: liefst 130.000 vacatures staan er momenteel open in de techniek en de ICT. Voor vier op de vijf banen die nodig zijn om grote transities te realiseren (energie, digitalisering, woningbouw) zouden er technische mensen nodig zijn. Worden die niet gevonden, dan zou de economie zomaar deels kunnen vastlopen, waarschuwt het rapport.
Theo Koster, voorzitter van het Techniekpact (een samenwerkingsverband van onderwijsinstellingen, werkgevers- en werknemersorganisaties, regio’s en het Rijk) noemt de afnemende populariteit op de middelbare scholen dan ook een zorgelijke ontwikkeling. “De enorme kloof tussen vraag en aanbod op de technische arbeidsmarkt zal op termijn alleen maar groter worden.”
Lerarentekort
De afnemende populariteit in technische profielen heeft meerdere oorzaken. Enerzijds is er een dalende interesse in vakken als wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Anderzijds zijn leraren steeds moeilijker te vinden, waardoor lessen ook steeds vaker uitvallen. Het aantal aanmeldingen bij de opleiding tot technische lerarenopleiding is in het huidige studiejaar gedaald van 829 mannen en 693 vrouwen in 2016/2017 tot nog maar 566 mannen en 466 vrouwen.
Gevolgen
De Monitor Techniekimpact roept ministeries, het onderwijs en het bedrijfsleven op om samen aan tafel te gaan en de tekorten gezamenlijk aan te pakken. “Een stokkende instroom betekent immers dat over een aantal jaren bij de gediplomeerden dezelfde dalende curve te zien zal zijn”, waarschuwt Koster. “De impact hiervan zal enorm zijn.”