Berichten

Het aantal meldingen van ongewenste omgangsvormen bij stad- of gemeentehuizen is in drie jaar tijd meer dan verdubbeld, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. “Als je een publieke functie hebt, kun je beter je gulp dichthouden.”

In drie jaar tijd zijn er bij Nederlandse gemeenten meer dan 1.300 meldingen binnengekomen van ongewenste omgangsvormen zoals discriminatie, seksuele intimidatie of fysieke bedreigingen. Het aantal is tussen 2020 en 2022 zelfs meer dan verdubbeld. Zeker 80 ambtenaren zijn gedurende deze periode als gevolg van de meldingen en aansluitend onderzoek ontslagen of vertrokken.

De ongewenste omgangsvormen waarover melding is gedaan, variëren in aard. De onderzoeksredactie van RTL Nieuws meldt minstens 105 meldingen van discriminatie, 120 meldingen van seksuele intimidatie en 44 meldingen van fysieke bedreiging of geweld. Daarnaast gaat een groot deel van de meldingen over pesten, treiteren en intimidatie in de vorm van schelden of grof taalgebruik. Eén van de genoemde voorbeelden betreft een ambtenaar in Maastricht die tijdens een personeelsbijeenkomst alcohol schonk aan minderjarige stagiaires waarbij hij druk op hen uitoefende. Tegenover één van hen vertoonde hij verergerd ongewenst gedrag.

Voorbeeldfunctie
De stijging in meldingen heeft onder meer te maken met de toegenomen aandacht voor grensoverschrijdend gedrag en veranderende normen, zegt Rob van Eijbergen, hoogleraar integriteit en kwaliteit aan de Vrije Universiteit. “Nu er zoveel aandacht voor is, zijn slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag sneller geneigd om het toch te melden.” Daarnaast zijn lang niet alle bestuurders zich bewust van hun voorbeeldfunctie. “Als je een publieke functie hebt, kun je — plat gezegd — beter je gulp dichthouden.”

Uit de hand gelopen grap
Toch is niet iedere melding terecht, benadrukt de hoogleraar. “We moeten alert zijn op meldingen die ongegrond zijn of meldingen die over arbeidsconflicten gaan die helemaal niets te maken hebben met integriteit of ongewenste omgangsvormen. Niet elk incident of een foute uit de hand gelopen grap hoeft bovendien niet meteen een integriteitskwestie te zijn. Maar als gedrag structureel is, dan heb je een probleem.”