Berichten

Gepositioneerd dicht bij de cijferbronnen, is hij een van degenen die het kunnen weten. Dus als hij een waarschuwende vinger heft, kunnen alle deelnemers aan de Nederlandse economie maar beter luisteren naar wat hij te zeggen heeft. Hij is Jeroen Meuwissen, manager Arbeidsmarkt ArbeidsmarktInZicht. ‘De structureel krappe arbeidsmarkt moet bovenaan de agenda blijven. Juist nu de spanning iets afneemt, is het belangrijk én mogelijk om te handelen en te voorkomen dat Nederland muurvast loopt.’

In het laatste nummer van InZichtMagazine luidt Meuwissen een noodklok. ‘De spanning op de arbeidsmarkt neemt af en het hoogtepunt van de krapte lijkt achter ons te liggen. We mogen ons echter niet laten misleiden nu de economie de adem inhoudt. Structurele arbeidsmarktkrapte is een urgent vraagstuk in de komende decennia. Door vergrijzing en ontgroening blijft het tekort aan personeel groot - de mensen zijn simpelweg op.’

Europa koploper

Op dit moment bestaat de mondiale top 25 van snelst vergrijzende landen vrijwel uitsluitend uit Europese landen. Nederland staat op plek 24 (20,9% 65-plussers) en dat is na onder andere Duitsland, Polen, Frankrijk, Slowakije, Oostenrijk, Portugal, Griekenland, Spanje en Italië. In de komende jaren, decennia, komen vooral Oost-Aziatische landen bovenin te staan. Aan het einde van de eeuw zal in China en Zuid-Korea meer dan 45% van de bevolking ouder zijn dan 65. Dat zal zorgen voor een afname van de (kennis)migratie naar Nederland. Er is immers in eigen land voldoende werk voorhanden.

Inzichten als basis voor beleid

‘Er is dus geen ruimte voor een adempauze,’ zegt Meuwissen. ‘De inzichten die we hebben, bieden een solide basis voor beleid. Want hoewel marktmechanismen ook bij structurele krapte hun werk zullen doen, is het zeer de vraag of de maatschappelijke impact van die aanpassingen wenselijk zal zijn. Die aanpassingen kunnen eruit bestaan dat bedrijven ervoor kiezen minder hard te groeien of de kwaliteit van hun producten te verminderen. Ze vinden mogelijkheden om de arbeidsproductiviteit te verhogen en kiezen voor outsourcing of offshoring.’

Welke keuzes?

Meuwissen wijst erop dat gerichte maatregelen nodig zijn om het vergrijzingsvraagstuk en de arbeidsmarktkrapte beheersbaar te houden. ‘Eenvoudige of eenduidige oplossingen bestaan niet, maar met gefundeerd beleid kunnen de negatieve effecten tijdig worden afgezwakt.’

In het oktobernummer van het magazine worden keuzes aangekaart die ervoor kunnen zorgen dat de negatieve gevolgen van de vergrijzing op de arbeidsmarkt zo beperkt mogelijk blijven. Die bestaan uit maatregelen om het arbeidsaanbod aan te passen, zoals het verhogen van de AOW-leeftijd en het sneller laten afstuderen, maatregelen om de arbeidsvraag te beperken, zoals het inzetten op arbeidsbesparende technologie en outsourcen richting buitenland, en maatregelen om het bestaande arbeidsaanbod beter in te zetten. Onder dat laatste wordt onder andere Leven Lang Ontwikkelen geschaard.

‘De krapte is blijvend. Die vraagt om vooruitdenken, keuzes en actie’, besluit Meuwissen.