Berichten

In het dagelijkse leven is kunstmatige intelligentie (AI) niet meer weg te denken. AI helpt bij vertalen, doet aan boekhouden, ontwerpt logo’s, maakt sinterklaasgedichten, kan teksten herschrijven. Maar ondanks de opmars van generatieve kunstmatige intelligentie-toepassingen denken maar weinig werkenden dat de nieuwe technologie grote gevolgen zal hebben. Slechts 6 procent vreest voor zijn baan en slechts 7 procent vreest dat zijn salaris eronder zal lijden.

Uit een onderzoek van RaboResearch blijkt verder dat deze nieuwe technologieën een kleine 40 procent van de werkzaamheden in Nederland kunnen beïnvloeden, vanwege het routinematige karakter ervan. Economisch onderzoeker Suzanne Bijkerk stelt dat het niet alleen gaat om taken waarbij lichamelijke inspanning nodig is, maar ook om werk dat een beroep doet op het denkvermogen van mensen. "Kunstmatige intelligentie vervangt mogelijk vooral de cognitief routinematige taken, omdat algoritmen de plaats kunnen innemen van het denkvermogen van werkenden, voor zover de taken een herhalend karakter hebben."

Vouwende robots

Bij automatisering van lichamelijk werk gaat het veelal om robotisering en digitalisering, legt Bijkerk uit. "Robots zetten auto’s in elkaar en machines vouwen brieven in enveloppen. Zogeheten generatieve kunstmatige intelligentie, ook wel bekend als generative AI, gebruikt grote taalmodellen om allerlei cognitieve taken uit te voeren, taken waarbij het denkvermogen betrokken is."

ChatGPT en Dall-E2

Bijna ingeburgerd in onze maatschappij, zeker bij de jongere generaties, zijn AI-tools als ChatGPT en Dall-E2. De eerste kan teksten schrijven op basis van getypte of gesproken opdrachten, de tweede is in staat om op basis van opdrachten afbeeldingen te maken. Bijkerk: "Daarnaast zijn er nog veel andere tools en partijen zoals Google en Microsoft, die deze technologie in hun producten integreren. Hiermee kunnen individuen cognitieve taken al dan niet deels automatiseren."

Theoretisch en praktisch

Ongeveer 21 procent van de taken van werkenden in Nederland zijn cognitieve routinetaken en bij 17 procent van de taken gaat het om fysieke routine. Praktisch geschoolde werkenden doen over het algemeen meer routinematig werk dan theoretisch geschoolden. Gebaseerd op het takenpakket krijgen werkenden in bijvoorbeeld de transport en logistiek eerder te maken met robotisering en digitalisering. En wie in de zakelijke en financiële dienstverlening werkt, moet volgens Bijkerk ook rekening houden met de ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie. "Een kwart van de werkenden verwacht de komende tijd meer met AI te maken te krijgen. Zo’n 10 procent verwacht niet veel goeds van de ontwikkelingen op technologisch gebied, terwijl 25 procent denkt dat hun werk er juist positief door zal veranderen."