
Arbeidspotentieel 1,2 miljoen mensen niet maximaal benut
maandag 24 maart 2025
Er zijn in Nederland veertig technologische tools beschikbaar die ervoor kunnen zorgen dat 1,2 miljoen mensen in kwetsbare posities beter kunnen meedoen op de reguliere arbeidsmarkt. Dat is een van de bevindingen van de onderzoekers Ines Schell-Kiehl, Monique Stavenuiter en Nikki Wamelink in hun artikel op socialevraagstukken.nl. Voordelen van het inzetten van die tools: een inclusievere arbeidsmarkt en minder personeelstekorten voor werkgevers.
Wie een fysieke, psychische of verstandelijke beperking heeft, chronisch ziek, statushouder of arbeidsgerechtigde vluchteling is, kent gemiddeld een lagere arbeidsparticipatie in vergelijking met de beroepsbevolking als geheel. Vandaag de dag heeft Nederland een beroepsbevolking waarvan het arbeidspotentieel van 1,2 miljoen niet of onvoldoende wordt benut. In de rangschikking van benut arbeidspotentieel neemt Limburg de laatste plaats in. In februari lag dat percentage op 72. Utrecht staat in de lijst bovenaan met 78 procent.
Demografische krimp
Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpen is belangrijk voor deze mensen zelf, maar ook voor werkgevers. In de huidige tijd van demografische krimp met afnemende aanwas, groeiende vergrijzing en oplopende personeelstekorten kunnen zij profiteren van een betere benutting van het arbeidspotentieel van mensen voor wie meedoen op de arbeidsmarkt nu niet vanzelfsprekend is.
Mkb
Werkgevers benutten nog weinig technologie om mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Vaak zijn ze niet bekend met de mogelijkheden of ze zijn bang voor de ermee gepaard gaande kosten. Vooral bij het mkb speelt dit. De redenen zijn echter nog complexer, concluderen de onderzoekers. Zij pleiten daarom voor het verbreden van het perspectief op onbenut arbeidspotentieel vanuit een relationele benadering en systemisch perspectief.
Inclusieve technologie
Op dit moment zijn in Nederland ruim veertig technologische tools bekend die gericht zijn op het verbeteren van het persoonlijk, sociaal en lichamelijk functioneren van werknemers.
Voorbeelden zijn het bieden van lichamelijke ondersteuning door een collaboratieve robot of een ondersteunend exoskelet. Net als hulp bij communicatie voor slechthorenden met specifieke vormen van vertaaltechnologie of cognitieve ondersteuning door het projecteren van werkinstructies op een slimme bril. Op de site arbeidsdeskundigen.nl is een inspiratietool beschikbaar, bedoeld om technologische ondersteuningsmogelijkheden bij werkgevers onder de aandacht brengen.
Samenspel
De onderzoekers concluderen dat het vermogen om arbeid te verrichten niet alleen van het individu afhangt, maar ook ontstaat in het samenspel tussen individu, werksituatie en werkgever. Voorzieningen, regelingen en ondersteuning voor meer arbeidsparticipatie richten zich momenteel veelal eenzijdig op de werkgevers of op de werknemers of kandidaat-werknemers. Voor verbinding en gezamenlijke afweging van benodigde ondersteuning is tot op heden minder aandacht.